Trong nghi lễ thờ cúng, cách bày bộ đỉnh đồng trên bàn thờ là một phần không thể thiếu, mang đến không gian trang nghiêm và linh thiêng. Việc sắp xếp đúng cách không chỉ thể hiện sự tôn trọng đối với tổ tiên mà còn mang đến sự hài hòa thẩm mỹ cho không gian thờ cúng. Hãy cùng Mê Nội Thất tìm hiểu các nguyên tắc cách bày bộ đỉnh đồng trên bàn thờ đúng chuẩn.
Bộ Đỉnh Đồng Là Gì?
Đỉnh đồng, hay còn gọi là lư đồng (lư hương), là vật phẩm thờ cúng không thể thiếu trên bàn thờ gia tiên của các gia đình người Việt. Đỉnh đồng thường được chế tác từ đồng nguyên chất, đôi khi kết hợp với các kim loại quý như bạc, vàng, đồng đỏ, đồng đen để tạo ra các sản phẩm có tên gọi khác nhau như đỉnh đồng vàng, tam khí, ngũ sắc.
Một bộ đỉnh đồng hoàn chỉnh được chia thành 5 phần chính:
- Thân đỉnh đồng được thiết kế cân đối theo hình bầu dục, thường khắc chữ Hán “Phúc Lộc Thọ” hoặc hình ảnh song long chầu nguyệt.
- Nắp đỉnh giống như một chiếc bát úp ngược, có gắn thêm con Nghê trên đỉnh và các lỗ nhỏ xung quanh để khói hương trầm thoát ra.
- Đế đỉnh có hình tròn, tùy theo kích thước của thân đỉnh mà đế có độ rộng phù hợp. Mép đế có đường viền nhô cao để giữ cho ba chân đỉnh cố định. Mặt trước đế thường được chạm khắc các họa tiết như rồng, dơi, hoa sòi.
- Chân đỉnh được đúc liền với thân đỉnh.
- Hai tai mây được đúc liền với hai bên thân đỉnh đồng.
Ý Nghĩa Bày Bộ Đỉnh Đồng Trên Bàn Thờ
Đỉnh đồng là vật phẩm thờ cúng quan trọng, thường được đặt trên bàn thờ gia tiên, phòng khách, phòng thờ, đình chùa hoặc miếu đền. Đỉnh đồng cơ bản có hình bầu tròn với hai tai mây, bốn bên chạm hình con Nghê và ba chân chạm hình hổ phù. Ngoài ra, còn có các mẫu đỉnh đồng vuông hoặc bát giác.
Trước đây, đỉnh đồng thường chỉ xuất hiện ở phủ vua chúa, gia đình quý tộc và thương nhân giàu có, thể hiện sự sang trọng của gia chủ. Đỉnh đồng có thân rỗng, nắp đậy và lỗ thông hơi, dùng để đốt hương trầm trong các dịp lễ tết hoặc cúng giỗ, bày tỏ lòng thành kính và tri ân tổ tiên.
Kích thước của đỉnh đồng phải phù hợp với bàn thờ và bày trí cân đối với các món đồ thờ cúng khác. Sự tinh xảo và chắc chắn của đỉnh đồng biểu thị sự vững vàng, bảo vệ nơi thờ tự và ngôi nhà. Màu sắc và đường nét tinh tế làm nổi bật đỉnh đồng, tạo không khí linh thiêng. Con Nghê trên nắp đỉnh là biểu tượng của sức mạnh, bảo vệ khỏi tà ma. Việc đốt hương trầm từ đỉnh đồng trong các dịp lễ tết thể hiện lòng thành kính, loại bỏ tà khí và mang lại sự tươi mới cho gia chủ.
Cách Bày Bộ Đỉnh Đồng Trên Bàn Thờ
Trong thờ cúng và tâm linh, cách bày bộ đỉnh đồng trên bàn thờ gia tiên theo phong thuỷ đúng cách được xem là yếu tố quan trọng để mang đến đại cát, đại lợi, bình an và may mắn cho gia chủ. Việc bày đặt đỉnh đồng trên bàn thờ luôn tuân theo các nguyên tắc truyền thống từ xa xưa. Nội Thất Minh Khôi sẽ hướng dẫn chi tiết cách bày đỉnh đồng và phụ kiện trang trí bàn thờ như sau.
Phía Trước Bát Hương
Vị trí của bộ đỉnh đồng trên bàn thờ có hai quan điểm phổ biến: liệu nên đặt trước hay sau bát hương. Bày bộ đỉnh đồng nhằm tôn vinh vẻ đẹp và sự tinh tế của nó, làm nổi bật không gian thờ cúng. Tuy nhiên, điều này thường gây khó khăn trong việc thực hiện các nghi lễ, đặc biệt là khi thắp hương. Gia chủ thường phải sử dụng ghế để đứng lên bàn thờ, điều này có thể gây bất tiện cho cả gia đình trong các dịp quan trọng như giỗ tổ tiên, lễ Tết… Dưới đây là mô hình sáng tạo về bày bộ đỉnh đồng phía trước bát hương.
Ở phía trước bát hương, trên bàn thờ thường có một bộ đài nhỏ với ba chén nước sạch hoặc một bộ ngai xuyến (bao gồm ba hoặc năm chén). Hai bên của đài thường đặt hai đĩa, hay còn gọi là mâm bồng, để đặt hoa quả, trầu cau hoặc tiền vàng mã.
Phía Sau Bát Hương
Lựa chọn bày bộ đỉnh đồng trên bàn thờ sau bát hương là một sự điều chỉnh hợp lý theo thẩm mỹ. Thường thì bát hương có diện tích nhỏ hơn so với đỉnh đồng, điều này giúp tạo nên một cái nhìn tổng thể thẩm mỹ tốt hơn cho bàn thờ. Đặc biệt là khi bạn sắp xếp nhiều món đồ thờ cúng, cách này giúp cho việc sắp đặt trở nên hợp lý và dễ quan sát hơn.
Từ góc độ tâm linh, sự cân bằng giữa các vật phẩm thờ cúng trên bàn thờ là vô cùng quan trọng. Sự hài hòa và cân đối trong việc bày trí này có thể mang lại tài lộc và phúc đức cho gia đình. Cách bày bộ đỉnh đồng trên bàn thờ cũng có ảnh hưởng trực tiếp đến phong thủy và vận mệnh của người làm trụ cột trong gia đình.
Bên cạnh đó, phía sau bát hương thường có sắp xếp một bộ bình cắm hoa, ống cắm hương, chân nến và một chiếc lư đồng đèn thờ. Tuỳ thuộc vào sở thích và vật liệu ưa chuộng, người ta có thể lựa chọn các đồ thờ làm từ đồng, sứ, hoặc thậm chí là gỗ như ống cắm hương.
Bày Bộ Đinh Đồng Ngũ Sự
Bộ đỉnh đồng thờ ngũ sự được bày phía sau bát hương, có hai con hạc đặt hai bên của đỉnh (hoặc thay thế bằng hai cây đèn nếu không sử dụng hạc). Chân nến và lọ hoa được sắp xếp một cách đối xứng hai bên của bàn thờ. Cách bày trí bộ ngũ sự thường tuân theo nguyên tắc thẩm mỹ và phù hợp với số lượng vật phẩm trên bàn thờ, nhằm tạo ra sự cân bằng và hài hòa tối đa.
Bày Bộ Đinh Đồng Tam Sự
Trang trí bàn thờ bộ đỉnh đồng thờ tam sự, gia chủ có thể linh hoạt sử dụng hạc hoặc không, đồng thời có thể đặt đôi đèn thờ hoặc đôi nến thờ bằng đồng, cùng với ống cắm hương hai bên đỉnh đồng bộ tam sự. Bên cạnh những sản phẩm chính, bạn cũng có thể thêm vào bàn thờ những vật phẩm bổ sung như chóe nước, bát vàng, bát ngọc và các phụ kiện khác để tạo ra phong cách riêng biệt cho không gian thờ cúng của mình.
Lưu Ý Bày Bộ Đinh Đồng Trên Bàn Thờ
Tại mỗi vùng miền, cách sắp xếp bộ lư đồng trên bàn thờ gia tiên thường khác nhau. Tuy nhiên, vẫn có những quy tắc quan trọng không thể bỏ qua:
- Không đặt đỉnh đồng trước bát hương để tránh che khuất và làm khó khăn khi thắp hương.
- Kích thước của đỉnh đồng phải phù hợp với kích thước bàn thờ. Trên bàn thờ lớn, nên sử dụng đỉnh đồng lớn để tạo sự hài hòa và cân đối.
- Không nên di chuyển đinh đồng khi đã đặt đúng vị trí đã lên kế hoạch. Theo quan niệm truyền thống, việc di chuyển đỉnh đồng có thể làm mất đi tính âm dương và không tốt cho gia chủ.
- Thường xuyên tiến hành vệ sinh bàn thờ và đỉnh đồng để đảm bảo các nghi lễ thờ cúng diễn ra thuận lợi và giữ gìn sự linh thiêng của không gian thờ cúng.
Lời Kết
Qua việc bày bộ đỉnh đồng trên bàn thờ, chúng ta không chỉ duy trì và phát huy giá trị truyền thống mà còn góp phần tăng thêm sự trang nghiêm và linh thiêng trong các nghi lễ thờ cúng. Chọn lựa và sắp xếp đúng cách sẽ mang lại may mắn và tài lộc cho gia đình, đồng thời bảo vệ và thúc đẩy sự phát triển tốt đẹp của mọi thành viên trong gia đình.
